Tağıyev Zübeyit Haqverdi oğlu 20 avqust 1945-ci ildə Qərbi Azərbaycanın Çəmbərək  (Krasnoselo) rayonunun Cil kəndində anadan olmuşdur. Gələcək alim erkən yaşlarından fizika fənninə  böyük maraq göstərmişdir. Fizikaya olan həvəsi onu məktəbdəki uğurlarına qovuşdurmuşdu, orta məktəb illərində respublika Olimpiadalarında bir neçə dəfə qalib çıxmışdı.

O, 1962-ci ildə orta məktəbi bitirdikdən sonra S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki BDU) fizika fakültəsinə daxil olmuşdur. Universitetetdə təhsil aldığı müddətdə 1964-cü ildən 1967-ci ilə kimi Moskva şəhərində Sovet ordusu sıralarında hərbi qulluqda olmuşdur. 1968-1970-ci illərdə yenidən ADU-da təhsilini davam etdirmişdir.

Təhsildəki uğurlarına görə Z.H.Tağıyev 1970-ci ildə M.V. Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin fizika fakültəsinə göndərilmişdir. 1972-ci ildə MDU-nun fizika fakültəsini bitirmiş və ildə həmin universitetin aspiranturasına daxil olmuşdur.

Aspirantura illəri onun elmi fəaliyyəti üçün ən məhsuldar illər olmuşdur desək yanılmarıq. O, 1974-cü ildə MDU-da kiçik elmi işçi kimi əmək fəaliyyətinə başlamışdır. Gənc aspirant dünya şöhrətli alim, professor A.S. Çirkinin rəhbərliyi ilə o dövr üçün yeni sayılan kvant elektronikası elm sahəsinin qeyri-xətti optika istiqamətinə öz şəxsi təhvəsini vermişdir.

O, 1976-ci ildə aspiranturanı müvəffəqiyyətlə bitirərək “Dispersiyalı mühitlərdə qeyri-xətti dalğalar nəzəriyyəsində sabit intensivlik yaxınlaşması“ mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir. Namizədlik işində yüksək intensivliyə malik işıq dalğalarının mühitlə qeyri-xətti qarşılıqlı təsirinin nəzəri təhlili üçün geniş istifadə olunan qısaldılmış tənliklər sisteminin həlli üçün ilk dəfə yeni nəzəri  metod (yaxınlaşma) verilmiş və həmin yaxınlaşmanın nəticələrinin müxtəlif tədqiqatçılar tərəfindən təklif olunmuş bir sıra təcrübi işlərin nəticələrinə uyğun olması təsdiq edilmişdir.

Bu dəyərli əsər Beynəlxalq elmi dairələrdə çoxsaylı tədqiqatçıların diqqətini cəlb etmişdir. Z.H.Tağıyev 1976-cı ildən Bakı Dövlət Universitetinin fizika fakültəsində assistent kimi fəaliyyətə başlamış, elmi fəailiyyətini “Optika və molekulyar fizika“, həmçinin “Ümumi fizika“ kafedralarında davam etdirmişdir. 1981-ci ildən baş müəllim, 1986-cı ildən dosent vəzifələrində çalışmışdır. Apardığı elmi tədqiqat işlərinin nəticəsi kimi 1992-ci ildə AMEA-nın Fizika İnstitutunda lazer fizikası sahəsində “Kristallarda qeyri-xətti optik tezlik çevrilmələri zamanı faza effektləri” mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir.

Beləliklə, görkəmli alim tərəfindən çoxillik elmi axtarışların nəticəsində fizikanın “Kvant elektronikası” sahəsində əhəmiyyətli sayıla bilən nəticələr əldə edilmişdir. Alınan nəticələrin müəyyən hissəsi iki fundamental monoqrafiyaya daxil edilmiş və həmin monoqrafiyalar xaricdə də işıq üzü görmüşdür. Elmi işlərin nəticəsinə görə Zübeyit Tağıyev 1993-cü ildə Beynəlxalq elmi fondun (Nyu-York, ABŞ) qrantına layiq görülmüşdür. BDU-da pedaqoji fəaliyyəti dövründə iki dəfə Moskva Dövlət Universitetində ali məktəb müəllimlərinin ixtisası artırma fakültəsinin dinləyicisi olmuşdur. Z. H.Tağıyev 1993-cü ilin iyul ayından N.Nərimanov adına ATU-nun tibb və bioloji fizika ilə informatika və hesablama texnikası kursu kafedrasında professor vəzifəsində işləmiş və həmin ilin noyabr ayından isə elmi şuranın qərarı ilə kafedra müdiri vəzifəsinə seçilmişdir. 1995-ci ildə isə Nyu-York Elmlər Akademiyasının həqiqiu üzvü seçilmişdir.

Alimin “Qeyri-xətti dalğalar nəzəriyyəsi sabit intensivlik yaxınlaşmasında” adlı monoqrafiyası 2003-cü ildə çapdan çıxmışdır.

Son dərəcə səmimi insan və tələbələrin sevimlisi olan professor Z.H.Tağıyev ATU-nun tibbi və bioloji fizika kafedrasına 1993-2019 -cu illərdə rəhbərlik etmişdir. Kafedrada çalışdığı müddətdə professor Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin sərəncamı ilə “Əməkdar müəllim“ adına layiq görülmüşdür.

Həmin dövrdə kafedranın tədris proqramına uyğun olaraq, onun həmmüəllifliyi ilə kafedranın əməkdaşları tərəfindən “Tibbi və bioloji fizika”, “Tibbi və bioloji fizika  praktikumu”, “Tibbi və bioloji fizikadan məsələlər”, “İnformatikanın əsasları” və hazırlıq kursunun dinləyiciləri üçün “Elementar fizika” dərslikləri çap edilmişdir. Həmin dövrdə kafedrada lazer şüalarının maddə ilə qarşılıqlı təsiri, laylı quruluşa malik yarımkeçirici foto-diodlarının parametrlərinə ionlaşdırıcı şüaların təsiri, mürəkkəb sistemlərin biofizikası, polyar fraqmentli yüksək tərtibli üzvi və qeyri-üzvi polimer maddələrin molekulyar quruluşunun makroskopik xassələrinə görə tədqiqi, süni intellekt vasitəsi ilə  obrazların tanınması, nanohissəciklərin köməyi ilə orqanizmdə hədəfli dərman çatdırılma istiqamətlərində geniş şəkildə elmi-tədqiqat işləri aparılmışdır.

Professor Z.H.Tağıyev pedaqoji fəaliyyəti ilə yanaşı elmi kadrların hazırlanmasına da xüsusi diqqət ayırırdı. Onun rəhbərliyi ilə üç doktorluq və bir neçə namizədlik dissertasiyaları yerinə yetirilmişdir. Bizim üçün həmişə unudulmaz olacaq görkəmli alimin kvant elektronikası elminə töhvə verdiyi sabit intensivlik yaxınlaşmasının tətbiqi ilə tibbin gələcəyinə geniş üfüqlər açan metamaterialların (mənfi sındırma əmsallı materialların) nəzəri tədqiqinə həsr olunmuş doktorluq dissertasiyası yerinə yetirilmişdir.

Professor Z.H.Tağıyev yalnız öz elmi biliklərini deyil, həm də həyat təcrübəsini böyük səbir və müdrikliklə tələbələri ilə bölüşərdi. Elmi rəhbər kimi qayğıkeşliyi, tələbələrinə inamla yanaşması və onların inkişafına göstərdiyi dəstək bu gün də minnətdarlıqla xatırlanır.

Professor Z.H.Tağıyev sadəliyi, təvazökarlığı və xeyirxahlığı ilə yadda qalan, nümunəvi ailə başçısı və elmi rəhbər idi. Onun həyat yoldaşı İradə həkim və övladları – tibb sahəsində uğurla fəaliyyət göstərən Kəmalə Zubeyit qızı Tağıyeva və Vüsalə Zubeyit qızı Tağıyeva – onun insani və elmi mirasını bu gün də yaşadırlar.

Bu günlərdə hörmətli alimimiz Z.H. Tağıyevin dünyasını dəyişdiyi vaxtdan 2 ildən çox zaman keçir və anadan olmasının 80 illiyi tamam olur. O indi aramızda olmasa da onun etdiyi tövsiyələr bizim üçün həmişə örnək olacaq. Hazırda kafedrada aparılan elmi tədqiqat işlərinin üç istiqamətindən biri-lazer şüalanmalarının maddə ilə qarşılıqlı təsiri mövzusu görkəmli alimin verdiyi ideyalar əsasında inkişaf edir.

Ümid edirik ki, alimin Azərbaycan elmi və xalqı üçün ürəyində bəslədiyi arzuları zaman-zaman yerinə yetəcək, ən əsası isə alimin ata-baba yurdundan olan soydaşlarımız yenidən o əzəli torpaqlarımıza sahib çıxacaqlar və onun da ruhu şad olacaq.

 O gün uzaqda deyil!

ATU-nun Tibbi və bioloji fizika  kafedrasının əməkdaşları