ՍԵՅԻԴԼԻ-ԱԽՍԱԽԼԻ

Ալագյոզ լեռան հարավ-արևելյան լանջին գտնվող Սեյիդլի-Ախսախլիի մահալը ստեղծվել է Իրավանի խանի հրամանագրով՝ երկու փոքր մահալների՝ Սեյիդլիի և Ախսախլիի մահալների միացմամբ։ Մահալի տարածքում 20 գյուղերից 11-ը եղել է Սեյիդլիում, 9-ը՝ Աքսախլիում։ Շորայելի, Թալինի, Կարպիբասարի և Աբարանի մահալներով շրջապատված այս տարածքում ապրող բնակչության մեծամասնությունը կազմել է թուրքական Սադդլի ցեղը։ Մահալի կենտրոնը եղել է Ուսկյու բնակավայրը։

Ինչպես և Արևմտյան Ադրբեջանի տարածքում գտնվող մյուս մահալները, այս մահալի պատմամշակութային հուշարձանները նույնպես ապացուցում են, որ այս վայրերը եղել են հին թուրքերի սկսզբնական բնակավայրերը։ Ալագյոզ լեռան հարավային լանջերի երկայնքով սփռված ժայռապատկերներն ու քարե ստելաները, որոնք նույնական են Ալթայի հուշարձաններին, իրեղեն ապացույցներ են, որոնք պահպանում են այստեղ ապրած հին թուրքերի հետքերը:

Ռուսական կայսրության զորքերի 1801, 1804, 1808 և 1827 թվականներին Իրավանի բերդի վրա կատարած արշավանքների ժամանակ՝ Գըրխբուլաղի մահալի նման, Սեյիդլի-Ախսախլիի մահալի գյուղերի մեծ մասը նույնպես ավերվել է ու վերաբնակեցվել են հայերով։

1930 թվականի սեպտեմբերի 9-ին Հայկական ԽՍՀ կառավարության որոշմամբ՝ մահալի գյուղերը միացվել են Աբարանի մահալին և այնտեղ ստեղծվել է Աբարանի շրջանը։