ԳԱՌՆԻԲԱՍԱՐ

Գառնիբասարի մահալը գտնվում է Աղրըդաղի հովտում՝ Արազ գետի արևելյան ափից մինչև Գյոյչայի մահալը ձգվող տարածքում։ Զանգիբասարի, Գըրխբուլաղի, Վեդիբասարի և Գյոյչայի մահալերով շրջապատված Գառնիբասարի մահալի լեռնային և հարթավայրային հատվածերը երկու մասի են բաժանվում՝ Գառնի գետով, որը սկիզբ է առնում Արմաղանի լեռնաշղթայի բարձր գագաթներից և անցնում ամբողջ մահալի տարածքով։ Այս գետի անունից է վերցված նաև Գառնիբասարի մահալի անվանումը։ Գառնիբասարը Վեդիբասարից բաժանում են՝ Գըզըլդաղ և Աղդաղ լեռնաշղթաների տարածքում գտնվող՝ Գըզըլդաղ, Ելլիջե, Գագավուզ, Բայբուրթ լեռները, որոնք որոնք ձգվում են մինչև Արազի ափը։ 

Գառնի գետի աջ ափին գտնվող, Բաշ Գառնի գյուղի տարածքում տեղակայված և Գար-գար, Գյար-գյար, Հեր-հեր-թուրքական ցեղի անունը կրող,Գառնիի ամրոցը և Գառնիի տաճարը վկայում են՝ մեր թվարկությունից առաջ այս տարածքում հին թուրքերի բնակություն հաստատելու մասին:

Կենտրոնը Գամառլի բնակավայր հանդիսացող և 52 գյուղերը ներառող Գառնիբասարի մահալը՝ եղել է Իրավանի խանության 15 մահալերից մեկը։

1828 թվականին ռուսական արշավանքից հետո, մահալը ընդգրկվել է Իրավանի գավառի կազմում։ 1930 թվականի սեպտեմբերի 9-ին Հայայկական ԽՍՀ կառավարության որոշմամբ՝ Գառնիբասարի մահալի 507 քառակուսի կիլոմետր տարածքում ստեղծվել է Գամառլիի շրջանը։ 1945 թվականի սեպտեմբերի 4-ին Գամառլին վերանվանվել է Արտաշատ։ 1948-53 թթ. տեղահանությունից հետո, Գառնիբասարի պատմական տարածքն ամբողջությամբ հայկականացվել է։